O projektu

NASLEĐE JUGOSLAVIJE I BUDUĆNOST REGIONA

Trogodišnji projekat (2019-2021) koji se realizuje uz podršku Savezne Republike Nemačke, Saveznog ministarstva inostranih poslova, logičan je nastavak prethodnog, takođe trogodišnjeg projekta YU-Historia i praktično ide istim stopama i sa istim motivima.

Proces suočavanja sa nedavnom prošlošču opterećuje gotovo čitav post-jugoslovenski prostor: reč je o složenom procesu, procesu koji će se još dugo odvijati i, iznad svega, o transgeneracijskom procesu. Jer, već 20 godina nakon okončanja ratova na tlu Jugoslavije regionalno pomirenje jedva da je na vidiku, i to uprkos tonama neporecivih fakata i dokumenata, koje su prikupili ne smo međunarodni, već i domaći sudovi država-naslednica. Sa svoje strane, ove države – još uvek u procesu tranformacije i konsolidacije – i to bez obzira dokle su stigle na svom (proklamovanom ili već dosegnutom evropskom kursu) jedva da su i pokrenule proces vrednosne transformacije svojih društava. U svakoj od njih se novi nacionalni identiteti uglavnom grade na stereotipima i često na narativima o „narodima-žrtvama“. Tako fabrikovani istorijski narativi vetar su u leđa vladajućim nacionalnim elitama, populizmu, nacionalnoj homogenizaciji i manipulaciji osećanjima ljudi. Time se rat praktično nastavlja drugim sredstvima – kulturom sećanja, ukljućujući tu sećanje na čitav 20. vek i nekada zajedničku državu. S druge strane, mlađe generacije, uprkos uglavnom neodgovarajućim obrazovnim sistemima, postavljaju pitanja o zajedničkoj istoriji, nekada zajedničkom životu, o tome šta je motivisalo razlaz i posledično krvavi raspad Jugoslavije. A istoriju socijalističke Jugoslavije – sa izuzetkom „šaćice“ kapitalnih izdanja o društvenoj, kulturnoj i ekonomskoj klimi tog vremena – mladima danas nudi ogromna historiografska produkcija multipliciranih narativa na osnovu recikliranih arhivskih fondova u kojima su duboko skriveni krucijalni odgovori na pitanja o Jugoslaviji.

Cilj projekta je da doprinese regionalnj normalizaciji i izgradnji kulture sećanja, zasnovane na činjenicama, i to putem multiperspektivnih istorijskih narativa koji motivišu mlađe, obrazovane generacije za promociju pomirenja, demokratizacije i modernizacije celog post-jugoslovenskog prostora.

Projektne aktivnosti: 1. Uspostavljanje petočlanog Uređivačkog odbora (istaknuti istoričari iz post-jugoslovenskih država) koji usmerava projekat, razmatra rezultate i, između ostalog, odlućuje o najvažnijim narativima na koje će se produkti fokusirati; 2. On-line promocija produkata projekta, koja će dalje obogaćivati dvojezični portal (www.yuhistorija.com, koji do sada ima nekih 10,200 posetilaca dnevno, prosečno 300-400 hiljada mesečno od početka 2018) novim sadržajima i studijama; 3. On-line distribucija 3 analize u formi Helsinškog biltena o tekućoj situaciji u post-jugoslovenskom regionu, i sa odgovarajućim preporukama nacionalnim i međunarodnim donosiocima odluka; 4. Provokativni i interaktivni okrugli stolovi u 7 nacionalnih univerzitetskih centara za studente istorije I društvenih nauka; 5. Dve sedmodnevne letnje škole za mlade iz celog post-jugoslovenskog regiona, koje će moderirati po pet istaknutih naučnika-predavača; produkcija dva kratka dokumentarca o letnjim školama; 6. Publikacija i distribucija (regionalna i međunarodna) drugog dela multiperspektivne istorije Jugoslavije, koja će oslikavati njeno nasleđe u regionu, i biti promovisana na što je moguće više regionalnih lokacija i u Berlinu.

„Proizvodi“ projekta oslanjaju se na autoritativne, objektivne istoričare, naučne radnike i druge stručnjake koji svoje studije zasnivaju isključivo na faktografiji, i to iz svih 7 post-jugoslovenih država.